بررسی تحولات اقتصادی- اجتماعی مدار نامولد سرمایه داری در ایران و تأثیر آن بر اسکان غیررسمی در استان تهران

نویسندگان

سیاوش پالیزبان

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، ملایر، ایران مجید مجید شمس

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، ملایر، ایران رحیم سرور

دانشیار جغرافیا و برنامه ¬ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، شهرری، ایران

چکیده

اقتصاد شهری در کلانشهر های کشور بویژه تهران، بعلت فقدان یک مکانیسم پویا برای تداوم جریان سرمایه، در چند سال اخیر وابسته به رانت زمین، مسکن و فرصت­های نابرابر درآمد گردیده است. این روند در دهه ­ی اخیر با توجه به افزایش نقدینگی و تقویت سرمایه­ داری سوداگر، افزایش یافته است. اگر از سال 1340 تا 1370 ه.ش تهران بیشتر یک قطب صنعتی- خدماتی شناخته می­ شد، در چند سال اخیر روندهای اقتصادی نقشی را القا کرده که تهران را بیشتر به یک قطب ناکارمد تجاری- سوداگری تبدیل نموده است. اگرچه در کوتاه مدت انباشت سرمایه در مقیاسی بی­ سابقه چشمگیر  شده، لیکن افزایش درآمد های کاذب و انتظاری، معضلات فراوانی از جمله بحران مسکن، تورم، بیکاری و حاشیه نشینی را شدت بخشیده است. هدف از تحقیق حاضر، تحلیل تحولات نظام سرمایه ­داری ایران در دو دهه­ ی گذشته و بازتاب آن در فضا و برخی از پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن در استان تهران است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی می ­باشد، که دارای روندی، توصیفی- تحلیلی می ­باشد. یافته­ ها بیانگر آن است که: یکی از حوزه­ های تأثیر روابط سرمایه ­داری ایران، در بیرون از مرزهای رسمی کلانشهرها یعنی در  فضاهای پیرامونی تحقق می ­یابد، فضاهایی که بُعد مشروط نامعادلات اقتصادی و روابط قدرت هستند. بررسی تحولات جمعیتی فضاهای مذکور نشان می­ دهد که جمعیت منطقه شهری تهران بر خلاف تصور رایج، در حال رشد می ­باشد که این رشد بخوبی در افزایش جمعیت روستایی بصورت اسکان غیررسمی قابل مشاهده است. بنظر می­ رسد چنانچه استان تهران بعنوان قطب رشد مهم کشور، نتواند سیاست ­ها و مکانیزم ­های مناسب جهت انباشت سرمایه را تدوین کند، در آینده­ ای نه چندان دور علاوه بر روند مهاجرت به استان؛ معضلات بسیاری از طرف فضای دورنی قطب رشد، ماهیت آن را تهدید نماید و ساختار فضایی استان تهران بخوبی این موضوع را در قالب شکل­ گیری سکونتگاه­ های خود انگیخته فراوان در حاشیه جنوبی تهران نشان می ­دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تحولات اقتصادی- اجتماعی مدار نامولد سرمایه ¬داری در ایران و تأثیر آن بر اسکان غیررسمی در استان تهران

اقتصاد شهری در کلانشهر های کشور بویژه تهران، بعلت فقدان یک مکانیسم پویا برای تداوم جریان سرمایه، در چند سال اخیر وابسته به رانت زمین، مسکن و فرصت­های نابرابر درآمد گردیده است. این روند در دهه ­ی اخیر با توجه به افزایش نقدینگی و تقویت سرمایه­ داری سوداگر، افزایش یافته است. اگر از سال 1340 تا 1370 ه.ش تهران بیشتر یک قطب صنعتی- خدماتی شناخته می­ شد، در چند سال اخیر روندهای اقتصادی نقشی را القا کرد...

متن کامل

بررسی تحولات اقتصادی- اجتماعی مدار نامولد سرمایه ¬داری در ایران و تأثیر آن بر اسکان غیررسمی در استان تهران

اقتصاد شهری در کلانشهر های کشور بویژه تهران، بعلت فقدان یک مکانیسم پویا برای تداوم جریان سرمایه، در چند سال اخیر وابسته به رانت زمین، مسکن و فرصت­های نابرابر درآمد گردیده است. این روند در دهه ­ی اخیر با توجه به افزایش نقدینگی و تقویت سرمایه­ داری سوداگر، افزایش یافته است. اگر از سال 1340 تا 1370 ه.ش تهران بیشتر یک قطب صنعتی- خدماتی شناخته می­ شد، در چند سال اخیر روندهای اقتصادی نقشی را القا کرد...

متن کامل

بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی مهاجران شهر شهریار، در سال 1388

Today slum refers to those areas of the city which are not necessarily situated at the corners of the city, but to those which are in margins from economic, social, cultural, and other urban life aspects, that has formed a settlement in which the least living-supplies of healthy water, electricity and gas, transportation system and a clean environment suffice their lives. This type of settlemen...

متن کامل

اسکان غیررسمی در تهران - ساماندهی اسکان غیررسمی منطقه 6 شهرداری

هدف کلان این تحقیق، دستیابی به فضاهای شهری درخور و مناسب جامعه اسلامی ایران است . اهداف خرد تحقیق، دستیابی به راه حلی مناسب جهت اصلاح و رسمیت بخشیدن به وجوه کالبدی و حقوقی اجتماعات اسکان غیررسمی منطقه به امید ایجاد انگیزه و تحرک و پویایی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در آن اجتماعات است . در این راستا برآنیم تا ضمن شناسایی مشکلات ، محدودیتها و قابلیتهای موجود، گزینه های مناسب ساماندهی آنها را شناسایی...

15 صفحه اول

رویکردهای مبتنی بر اخلاق و حقوق اجتماعی در نظام های اقتصادی سرمایه داری و اسلام

چکیده نظام‌های اقتصادی در معرض سه سؤال اساسی قرار می‌گیرند و با توجه به پاسخ‌های آنها به این سؤالات مورد ارزیابی قرارمی گیرند. این سؤالات عبارتند از: چه کالایی تولید شود؟ چگونه کالا تولید شود؟ و برای چه کسی کالا تولید شود؟ مکتب نظام سرمایه داری محض, که در ادبیات امروزی می توان آن را با نام اقتصاد مبتنی بر بازار شناسایی کرد, در پی پاسخ به این سؤالات در چهارچوب مکانیسم بازار و با رویکرد پوزیتوی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
برنامه ریزی منطقه ای

جلد ۳، شماره شماره ۹، صفحات ۲۷-۴۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023